TẠI SAO NÊN HỌC THIẾT KẾ ĐỒ HỌA 3D

Thiết kế đồ hoạ được xem là một trong những ngành “hot” hiện nay. Và được rất nhiều bạn trẻ yêu thích. Họ mong muốn được trau dồi với kỹ năng thiết kế và tư duy đồ hoạ. Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, internet và mạng xã hội như giai đoạn hiện nay. Thiết kế đồ hoạ chính là một trong những ngành học thức thời nhất. Học thiết kế đồ họa sẽ mang đến rất nhiều cơ hội và thành công trong tương lai với mỗi người.

Thiết kế đồ họa 3D là gì?

3D là cụm từ viết tắt của 3 - Dimension, được hiểu với nghĩa là 3 chiều, bao gồm cả chiều sâu. Đồ họa 3D bao gồm các kỹ thuật dựng hình ảnh lên không gian 3 chiều. Thể hiện các hiệu ứng đổ bóng vật lý bằng các phần mềm đồ họa vi tính. Việc đó tạo ra hình ảnh có tính chân thực và giống thật so với thế giới hiện thực.

Thiết kế đồ họa 3D đòi hỏi người thiết kế cần phải có tư duy không gian và am hiểu hình học. Như vậy mới có thể để tái hiện sinh động các đối tượng một cách hoàn hảo. Bên cạnh đó, khả năng tưởng tượng, óc sáng tạo và hiểu biết về vẽ căn bản là các yếu tố không thể thiếu. Điều này cần thiết với những ai có ý định theo thiết kế đồ họa 3D.

Thiết kế đồ họa trên máy tính

Thiết kế đồ họa 3D thực chất là việc sử dụng các công cụ trên các phần mềm để tạo ra những đối tượng mong muốn. Hiện nay, thiết kế đồ họa 3D đang được ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Ứng dụng này cho phép bạn mô phỏng thực tế nhất những sản phẩm mà bạn tạo ra. Từ đó giúp cho khách hàng có cái nhìn trực quan và sinh động nhất về sản phẩm.

Những lợi ích của việc học thiết kế đồ họa 3D

Thỏa sức sáng tạo

Thiết kế đồ họa là cơ hội tuyệt vời để bạn bộc lộ chất riêng của mình thông qua các sản phẩm. Đồng thời, bạn cũng có thể học tập từ chính những sản phẩm và kinh nghiệm thực tế của mình. Bởi những tích lũy trải nghiệm là điều quan trọng đối với các nhà thiết kế. Ngoài ra, bạn còn được thỏa sức sống và làm việc hay kiếm tiền từ chính sự sáng tạo. Bằng chứng là khách hàng chỉ cần đưa nội dung thiết kế. Cho dù là với bất cứ yêu cầu nào thì đến cuối cùng ý tưởng và sáng tạo vẫn là của riêng bạn.

Nâng tầm thẩm mỹ

Thẩm mỹ không chỉ nâng tầm chất lượng sản phẩm mà còn tăng năng suất lao động và làm giàu đời sống tinh thần con người.

Có người khiếu thẩm mỹ là bẩm sinh, có người do rèn luyện mà có. Thiên tài Albert Einstein từng nói: “Thiên tài là 1% từ năng khiếu và 99% từ sự lao động cần cù”. Khi học thiết kế, bạn sẽ được rèn luyện tư duy thiết kế và nguyên lý thị giác trong thiết kế. Điều này giúp rèn luyện và nâng cao đáng kể cảm quan thẩm mỹ. Không những giúp trong công việc sáng tạo hơn, mà nó còn giúp cho cuộc sống bạn đậm chất thẩm mỹ.

Tinh chỉnh thiết kế của bạn dễ dàng hơn

Khi bạn đang làm việc trong không gian 2D. Có rất nhiều yếu tố quan trọng của thiết kế như thành phần, phối cảnh, ánh sáng, độ đậm nhạt, màu sắc và khuôn mẫu. Chúng đều tồn tại dưới dạng những ý tưởng trong tâm trí của bạn. Điều này dẫn tới việc bạn rất dễ bỏ sót hoặc tạo ra lỗi ở yếu tố này khi thay đổi một yếu tố khác. Với sự hỗ trợ của các phần mềm 3D, mọi sự thay đổi trên thiết kế của bạn sẽ được hiển thị ngay tức khắc. Việc này giúp bạn dễ dàng nhận ra những lỗi thiết kế nằm ở đâu. Như vậy làm cho công việc thiết kế chưa bao giờ dễ dàng hơn lúc này đây.

Làm việc nhanh hơn

Sử dụng 3D có thể giúp bạn tạo dựng các mô hình mới cho các sản phẩm nhanh chóng. Quan trọng hơn, bạn sẽ biết cần thay đổi những gì khi cần thiết, mà không cần tốn nhiều thời gian để lật lại từ đầu.

Tăng cường khả năng tiếp cận thị trường của bạn

Lý do có thể coi là tốt nhất để bạn học đồ họa 3D là nó giúp bạn cải thiện vị thế của bạn trên thị trường lao động. Các chuyên gia đều tin rằng, dựng hình 3D nói chung và kĩ thuật in 3D nói riêng chính là chân trời mới của nghệ thuật trong những năm tới. Khi mà ngày càng nhiều yêu cầu thiết kế đòi hỏi một cái nhìn trực quan về sản phẩm. Sự hiểu biết về đồ họa 3D rõ ràng sẽ cung cấp cho bạn một lợi thế cạnh tranh khi thương lượng với khách hàng của bạn.

Tăng cường sự sáng tạo

Không ai muốn lặp lại những thứ đã có sẵn, đặc biệt là các doanh nghiệp. Để tồn tại trên thương trường, doanh nghiệp buộc phải nổi bật, vượt trội và khác biệt. Do đó, không khó để thấy trong các cuộc tuyển dụng, các doanh nghiệp đặc biệt ưu ái những ứng viên có khả năng sáng tạo - một biểu hiện rõ rệt của “chất xám”. Đó là khi bạn tạo nên được những điều khác biệt.

Cũng chính từ lý do này, ngành design với đặc trưng là tính chất sáng tạo, rất “có giá” trên thị trường lao động.

Tư duy sáng tạo trong công việc thiết kế

Trong ngành thiết kế đồ họa 3D, bạn không thể tồn tại lâu dài nếu không có khả năng sáng tạo. Biến cái tầm thường thành ấn tượng, biến cái bình thường thành phi thường. Gợi được những sự tương đồng và liên tưởng vượt ra ngoài khuôn thước. Đây chính là đặc điểm chủ yếu để tạo nên một nhà thiết kế giỏi.

Sáng tạo là năng lực không phải ai cũng có. Tuy nhiên có thể rèn luyện mà thành. Nếu được trải nghiệm xuyên suốt trong môi trường đòi hỏi liên tục sáng tạo như thiết kế mỹ thuật đa phương tiện. Lúc đó tư duy sáng tạo của bạn sẽ được cải thiện và nâng cấp rõ rệt. Trong môi trường học design, yếu tố sáng tạo luôn được đề cao và tạo điều kiện để phát triển theo hướng không giới hạn.

Không sợ thất nghiệp

Hiện nay ngành thiết kế đồ họa 3D không thiếu việc để làm. Các yêu cầu thiết kế ngày càng tăng cao và có sự phân cấp. Đó là mức thấp chỉ đòi hỏi đảm bảo nội dung và ưa nhìn. Còn ở mức cao đòi hỏi sự sáng tạo và ấn tượng.

Ngoài việc tùy thuộc vào trình độ, kinh nghiệm, thời điểm làm việc mà các bạn trẻ có thể lựa chọn công việc cho bản thân mình. Các bạn có thể làm cộng tác viên hay xin học việc thiết kế tại các công ty. Như vậy bạn có thể vừa làm mà vừa học hỏi, lại bổ sung kinh nghiệm cho bản thân. Đến lúc bạn có kinh nghiệm có thể làm fulltime. Hãy xin vào các công ty chuyên sâu về thiết kế mà bạn yêu thích. Đó là con đường khá phổ biến của các bạn trẻ theo học ngành thiết kế đồ họa. Sau một thời gian tạo dựng được uy tín, các yêu cầu thiết kế, các đối tác làm việc sẽ tăng rất nhanh.

Hầu hết các doanh nghiệp, đang rất cần đến các nhà thiết kế hồ họa 3D. Chính vì thế, đây là một ngành nghề cực kỳ tiềm năng cho các bạn trẻ đam mê nghệ thuật sáng tạo. Bởi cơ hội nghề nghiệp cho các bạn sẽ là rất nhiều và hấp dẫn. Nếu như bạn có đam mê và tài năng, bạn sẽ luôn được trọng dụng ở bất kỳ công ty nào.

Thu nhập tốt

Thu nhập trong ngành Thiết kế đồ họa 3D rơi vào khoảng 6-10 triệu đồng/tháng (có thể hơn tùy năng lực cụ thể). So với các ngành nghề khác, mức thu nhập này thuộc mức tốt và nằm trong tầm tay. Chỉ cần có năng khiếu, sáng tạo và sự cần cù, cầu tiến là bạn có thể tự kiếm được việc làm. Đối với những người có khả năng sáng tạo thì mức thu nhập càng cao, thậm chí không có giới hạn.

Thu nhập tốt từ công việc thiết kế

Môi trường làm việc thoải mái

Ngành thiết kế đồ họa là ngành nghệ thuật sáng tạo. Vì vậy các bạn sẽ được làm việc tại các công ty trẻ trung, môi trường làm việc năng động. Tại các công ty chuyên về thiết kế, văn phòng làm việc thường trang trí sinh động, nghệ thuật. Lý do là để tạo cảm hứng làm việc cho nhân viên. Đôi khi bạn có thể làm việc tại nhà, tại quán cafe, vừa làm vừa nghe nhạc để kích thích sự sáng tạo. Không gian nghệ thuật, tạo cảm hứng làm việc.

Môi trưởng làm việc thoải mái trong công việc thiết kế

Công việc không nhàm chán

Thuộc ngành công nghiệp sáng tạo, ngành thiết kế đồ họa 3D đòi hỏi chất xám, đầu tư trí tuệ. Mỗi yêu cầu thiết kế đòi hỏi một cách thức thể hiện, nội dung khác nhau. Và không ngừng sáng tạo cho các sản phẩm. Điều này đồng nghĩa với designer luôn phải tìm tòi, tạo ra những hình ảnh mới bắt mắt và ý nghĩa. Mỗi một sản phẩm thiết kế được đưa ra thành phẩm và được mọi người đón nhận chính là niềm vui của nhà thiết kế.

Thời gian làm việc linh hoạt

Điều quan trọng nhất đối với nhà thiết kế là sản phẩm thiết kế. Nó không đồng nghĩa với thời gian chôn chân tại văn phòng. Vậy nên bạn có thể chơi dài cả tuần, đi sớm về muộn, làm việc tại quán cafe… miễn là giao thiết kế đúng thời hạn và đảm bảo chất lượng.

Thời gian làm việc linh hoạt

Khả năng thăng tiến cao

Trong ngành thiết kế đồ họa, năng lực mới là yếu tố quyết định vị trí chứ không phải tuổi tác. Nếu bạn là người năng động, cầu tiến, sáng tạo, có khả năng quản lý và làm việc nhóm. Bạn sẽ có rất nhiều cơ hội để bạn thăng tiến. Bắt đầu có thể là người thiết kế tự do hay trợ lý thiết kế. Nhưng trong quá trình làm việc bạn có thể trở thành trưởng nhóm hay giám đốc hoặc cao hơn nữa.

Dễ nổi tiếng

Với lợi thế sẵn có về công cụ và cách thể hiện các sản phẩm độc đáo, bạn sẽ được nhiều người biết đến. Ngoài ra bạn có nhiều cơ hội làm việc với rất nhiều đối tác trong và ngoài nước.

Tính chất công việc hiện đại, bắt kịp xu thế thế giới

Sự tiến bộ của internet đã rút ngắn khoảng cách công nghệ, thông tin giữa Việt Nam và các cường quốc công nghệ khác. Các nhà thiết kế trong nước nhanh chóng tiếp cận với các xu hướng thiết kế trên thế giới. Và có những thiết kế đúng “nhịp” của thời đại. Những phần mềm đồ họa cũng được cập nhập theo dòng chảy công nghệ chung.

Biên giới làm việc không giới hạn

Bạn ở Hà Nội không có nghĩa bạn chỉ có thể nhận các đơn hàng thiết kế từ Hà Nội. Tính chất của ngành này cho phép các bạn trẻ trao đổi và làm việc qua internet. Do vậy các bạn hoàn toàn có thể nhận việc từ các tỉnh thành khác nhau trên cả nước. Hơn nữa bạn có thể nhận việc từ nước ngoài. Chỉ cần khá về tiếng Anh, tác phong làm việc chuyên nghiệp, đúng hẹn. Nếu bạn mạnh dạn thử sức, những hợp đồng nước ngoài sẽ mang lại lợi nhuận cao và nhiều trải nghiệm thú vị.

Ngành thiết kế đồ họa có rất nhiều ưu điểm, phù hợp với các bạn trẻ năng động. Tuy nhiên không phải ai cũng có thể theo đuổi ngành này. Để thành công trong ngành thiết kế, bạn cần có tư duy thẩm mỹ, khả năng sáng tạo. Quan trọng nhất là niềm yêu thích, đam mê với nghề, chịu khó rèn luyện và học hỏi. Ngoài ra môi trường học tập cũng vô cùng quan trọng.

Thiết kế 3D Trang sức

Không nằm xu hướng của thế giới, ngành công nghiệp trang sức cũng hòa mình vào sự phát triển chung của xã hội. Việc tạo mẫu trang sức bằng tay dần được thay thế bằng các phần mềm trên máy tính. Do đó, thợ kim hoàn có thể học thiết kế để nâng cao chuyên môn. Kết hợp thủ công truyền thống và công nghệ hiện đại, nhằm tạo ra sản phẩm được hòa hảo hơn. Như vậy, thợ kim hoàn hay các đồ họa viên đều có thể trở thành nhà thiết kế chuyên nghiệp với kiến thức chuyên ngành cùng các kỹ năng hiện đại hóa của thời đại. Mời bạn đọc thêm các bài viết mà Trangdoan đã giới thiệu trước đây:

THIẾT KẾ MẪU 3D - BƯỚC ĐỘT PHÁ NGÀNH CHẾ TÁC KIM HOÀN

THIẾT KẾ TRANG SỨC CAD

CAD - CAM: LỢI ÍCH CỦA NGÀNH TRANG SỨC

Như vậy để trở thành nhà thiết kế Trang sức chuyên nghiệp chính là xu hướng thị trường lao động thời đại. Để trở thành nhà thiết kế Trang sức chuyên nghiệp, bạn cần trang bị cho mình hai phần kiến thức cơ bản cần thiết:

  1. Kiến thức sử dụng phần mềm 3D chuyên dụng trong lĩnh vực bạn tham gia.
  2. Kiến thức chuyên ngành của người thợ Kim hoàn.

Thiết kế Trang sức 3D

Học thiết kế Trang sức ở đâu?

Để tìm hiểu và học thiết kế Trang sức thật sự không quá khó, bạn có thể sử dụng các gợi ý sau:

Tìm kiếm trên các trang mạng

Dành cho các bạn chưa thật sự định hướng hoặc hiểu rõ công việc cụ thể của nhân viên thiết kế. Hoặc chưa biết sẽ phù hợp với phân khúc sản phẩm nào trên thị trường hiện nay. Tìm kiếm thông tin trên Google là phương pháp nhanh nhất, với từ khóa "Học thiết kế Trang sức ở đâu?" bạn sẽ bắt gặp rất nhiều cơ sở dạy nghề hoặc trung tâm dạy thiết kế đồ họa.

Ưu điểm

  • Có giáo trình rõ ràng, cụ thể
  • Bằng cấp hoặc chứng chỉ sau khóa học.
  • Một trong hai trường hợp sau:
    1. Nếu là trung tâm đồ họa: Có cơ hội tiếp xúc và biết thêm các ứng dụng mang tính hỗ trợ cho ngành nghề tương lai.
    2. Nếu là cở sở dạy nghề: Được trau dồi kiến thức sản xuất kim hoàn.

Nhược điểm

  • Thời gian học cố định, sẽ khó cho các bạn vừa học vừa đi làm.
  • Một trong hai trường hợp sau:
    1. Nếu là trung tâm đồ họa: Tập trung đào tạo kỹ năng sử dụng phầm mềm đồ họa. Thường không hỗ trợ nhiều về chuyên môn sản xuất Kim hoàn.
    2. Nếu là cở sở dạy nghề: Tập trung đào tạo kỹ năng về chuyên môn Kim hoàn, phục vụ sản xuất. Hạn chế về các phần mềm ứng dụng cũng như kiến thức đồ họa đa phương tiện. Đó là công cụ hỗ trợ, giúp bạn trở thành nhà thiết kế chuyên nghiệp hơn.
  • Thiếu tính ứng dụng thực tế phù hợp với từng loại hình sản phẩm khác nhau. Loại hình mà các doanh nghiệp đang kinh doanh trên thị trường Trang sức.
  • Khó đi xin việc với vai trò người đã làm được việc.
  • Đa phần cần phải đào tạo lại tại các doanh nghiệp hoặc cơ sở ứng tuyển.

Học nghề tại các Cơ sở đang sản xuất hiện hữu

Dành cho các bạn đã có mục tiêu đối tượng doanh nghiệp cụ thể muốn tham gia. Ngày nay, nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đều ưu tiên đào tạo tại chỗ. Với mục đích nhanh chóng bồi đắp đúng kỹ năng mà họ cần đối với nhân viên thiết kế. Họ thường không quá quan tâm đến bằng cấp hoặc chứng chỉ. Bởi những kiến thức tổng quan mà các đơn vị đào tạo chưa đủ đáp ứng nhu cầu thực tế tại doanh nghiệp. Chưa kể, nhiều bạn yêu cầu mức thù lao ban đầu quá cao so với kinh nghiệm thực tế, đặc thù sản phẩm mà doanh nghiệp đang kinh doanh. Đối với hình thức này cũng có nhiều lợi điểm cũng như các điều bất cập riêng.

Ưu điểm

  • Đi học được trả phí.
  • Có tính ứng dụng thực tế nếu ứng tuyển vào các xưởng gia công.
  • Sẽ là đối tượng tuyển dụng chính thức của doanh nghiệp sau khi làm được việc.
  • Tập trung đào tạo kỹ năng về chuyên môn Kim hoàn, phục vụ sản xuất.

Nhược điểm

  • Không có bằng cấp hoặc chứng chỉ.
  • Ít có giáo trình cụ thể, chỉ tập trung đào tạo những gì doanh nghiệp cần.
  • Bị ràng buột thời gian làm việc tại doanh nghiệp.
  • Do người huấn luyện đa phần là nhân viên vào trước nên thiếu phương pháp sư phạm trong quá trình giản dạy. Điều đó gây khó khăn không ít cho học viên hiểu sâu và rộng hơn các kiến thức liên quan.
  • Bị đóng khung phương cách làm việc theo người hướng dẫn.
  • Bị đóng khung kinh nghiệm về loại hình sản phẩm cụ thể của doanh nghiệp đang kinh doanh.
  • Hạn chế kiến thức về các phần mềm ứng dụng khác, hỗ trợ giúp bạn trở thành nhà thiết kế chuyên nghiệp hơn.

Học thiết kế Trang sức 3D tại web Trangdoan.vn

Tổng hợp tất cả các ưu và nhược điểm ở các mô hình đào tạo hiện nay. Web Trangdoan đủ tự tin để giúp các bạn, những ai đam mê và muốn theo đuổi ngành nghệ thuật Kim hoàn. Cùng với kinh nghiệm làm việc hơn 20 năm, từng tham gia hoạt động trong nhiều mô hình doanh nghiệp khác nhau. Các nơi có nhiều đặc thù sản phẩm kinh doanh khác nhau. Cũng như trực tiếp huấn luyện nhiều thế hệ nhân viên thiết kế cho các doanh nghiệp. Đa phần trong số đó đều trở thành Team leader hoặc Manager tại các công ty lớn nhỏ.

Phương châm đào tạo lồng khép vừa kỹ năng sử dụng phần mềm, vừa kiến thức chuyên ngành kim hoàn. Giáo viên sẽ đồng hành cùng bạn, hướng dẫn và hỗ trợ bạn trong quá rèn luyện kỹ năng. Bên cạnh đó, giáo viên của web Trangdoan sẽ tư vấn giúp bạn tìm ra năng khiếu và tư chất vốn có của bạn. Điều đó giúp bạn định hướng và chọn mô hình doanh nghiệp phù hợp hơn với bạn.

Ưu điểm

  • Thời gian học linh hoạt.
  • Hình thức học Online, không cần di chuyển (phù hợp với tình hình hiện nay).
  • Được trau dồi đồng đều hai kỹ năng quan trọng.
  • Định hướng nghề nghiệp phù hợp với năng lực học viên.
  • Giáo viên sẽ mở rộng kiến thức ngoài giáo trình theo hướng phù hợp với từng học viên.
  • Chia sẻ kinh nghiệm làm việc cụ thể.
  • Tiếp cận đa dạng loại hình sản phẩm.
  • Mở rộng các kỹ năng liên quan (kiến thức về vận hành máy tạo mẫu,...)
  • Giới thiệu việc làm nếu có nhu cầu.
  • Tạo điều kiện phát triển tại Web Trangdoan nếu có nhu cầu.

Nhược điểm

Do chương trình học Online còn khá mới mẻ đối với đại đa số mọi người hiện nay. Đặc biệt là các bạn ở xa hoặc thợ kim hoàn muốn học thêm thiết kế để phát triển bản thân. Nhưng chưa quen với các ứng dụng trên máy tính. Bên cạnh đó, bất kì phương pháp dạy và học nào cũng có mặt ưu và khuyết điểm nhất định. Và bản thân phương pháp học trực tuyến vẫn có những mặt hạn chế của riêng nó.

  • Lệ thuộc đường truyền mạng.
  • Thiếu sự tương tác trực tiếp.
  • Mất thêm thời gian trao đổi để đi sâu vào các vấn đề cụ thể.
  • Ít có điều kiện tiếp cận các công nghệ, cũng như qui trình sản xuất trong trong bài giảng.

Giải pháp

Để giải quyết các vấn đề trên, chúng tôi cố gắng đưa ra nhiều giải pháp nhằm tăng hiệu quả dạy và học trong tình hình mới. Và vẫn cân nhắc, liên tục thay đổi cách phương pháp khác nhau phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau của học viên. Bên cạnh đó, chúng tôi đang cố gắng liên hệ các Cơ quan có chức năng. Đảm bảo hỗ trợ trong việc cấp chứng chỉ cho học viên đủ điều kiện hoàn thành khóa học trong thời gian sớm nhất.

  • Lệ thuộc đường truyền mạng => Cố gắng sử dụng cáp truyền trực tiếp, hạn chế sử dụng wifi.
  • Thiếu sự tương tác trực tiếp => Giáo viên tương tác trực tuyến với từng bạn trên máy tính qua các ứng dụng hỗ trợ.
  • Mất thêm thời gian trao đổi để đi sâu vào các vấn đề cụ thể => Tách nhóm, bồi dưỡng riêng cho bạn còn yếu hoặc chưa hiểu rõ bài giảng.
  • Ít có điều kiện tiếp cận các công nghệ, cũng như qui trình sản xuất trong trong bài giảng => Gửi clip, tài liệu về qui trình thực tế, minh họa bài giảng cho các học viên ở xa. Kết hợp việc offline 1-2 lần/tháng tương tác trực tiếp. Và cho học viên tham quan, trải nghiệm thực tế đối với học viên tại TP.HCM. Nếu học viên ở xa có điều kiện vào TP.HCM, web Trangdoan sẽ hỗ trợ tương tác, tham quan trực tiếp.

Tham khảo: KHÓA HỌC THIẾT KẾ TRANG SỨC 3D - PHẦN MỀM MATRIX

Tổng hợp bởi Trangdoan

2 comments

  1. Minh Thái

    Thiết kế 3D rất hữu ích cho ae thợ kim hoàn nâng cao chuyên môn . Tôi học cô Trang khóa 2014 , giáo trình ngắn gọn, it mất thời gian, bài học thực tế ap dụng cho thi truong nữ trang vn.

    • Chào anh Thái, rất vui nhận được comment của anh. Ad có theo dõi Zalo của anh, dạo này vừa vẽ, vừa tự tay gia công luôn, chuẩn không cần chỉnh 🙂
      Chúc gia đình luôn khỏe mạnh và thành công hơn nữa nhé!

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *