PHẦN 1: Topaz - VẺ ĐẸP NHIỀU THỊ PHI
Khi nhắc đến Topaz, phần lớn chúng ta sẽ nghĩ ngay đến một viên đá màu xanh da trời hoặc một viên đá không màu trong suốt với ánh lửa vô cùng lấp lánh khó có loại đá nào sánh kịp.... Hãy cùng tác giả đi sâu vào thế giới của những viên đá xinh đẹp, nhưng cũng lắm thị phi này nhé.
Đầu tiên, về mặt khoa học thì đá Topaz là sự kết hợp của Nhôm và Silicat (SiO4) có góp mặt của Clo. Mọi người hãy để ý nếu có Nhôm tham gia trong cấu trúc, đá thường rất cứng và quý giá. Vd: Al2O3 (Ruby, Sapphire), MgAl2O3 (Spinel), BeAl2O3 (Alexandrite)... Đây cũng chính là nguyên nhân làm cho Topaz có độ cứng khá cao, 8 Mohs - độ cứng khiến rất nhiều loại đá quý khác phải ghen tị, tuyệt vời để chế tác trang sức cao cấp.
Bây giờ, chúng ta hãy lần lượt điểm qua các loại Topaz phổ biến đã biết nhé.
TOPAZ TRẮNG, chuyện kể rằng vào năm 1794, viên Kim cương trắng khổng lồ đã được tìm thấy ở mỏ Ouro Preto (Brazil), đặt tên là "Braganza" nặng 1,641 carats. Viên đá được cho là viên kim cương lớn nhất thế giới và được đính trang trọng trên vương miện vua Bồ Đào Nha. Mãi rất lâu sau này, người ta mới phát hiện thật ra chỉ là một viên Topaz trắng. Ai từng cầm trên tay một viên Topaz trắng, từng ngắm nhìn ánh lửa phát ra như thiêu đốt mọi thứ xung quanh, thì sẽ thấu hiểu vì sao người ta lại nhầm lẫn thú vị như vậy....
TOPAZ VÀNG (wine-yellow), thời Hy Lạp và La Mã việc khai thác Topaz vàng rất khó khăn và quý hiếm (chủ yếu chỉ có ở vùng núi Erzgebirge, biên giới của Đức và Crezh ngày nay). Vì rất quý hiếm nên chỉ có tầng lớp quý tộc mới sở hữu được loại đá này. Người cổ đại đều xem Topaz là viên đá của mặt trời vì màu vàng óng ánh. Topaz vàng chính là viên đá được chọn đính ở vị trí thứ 2 trên áo giáp của nhà tiên tri Aaron trong truyền thuyết Ai Cập.
TOPAZ XANH: Topaz xanh lam trong tự nhiên là rất rất hiếm (thật ra là xanh lam rất nhạt "light pale blue"), chúng được hình thành khi topaz tiếp xúc với tác nhân phóng xạ mạnh ở nhiệt độ phù hợp.
Từ những năm 1970 người ta phát hiện ra cách xử lý chiếu xạ sẽ dễ dàng biến những viên Topaz trắng thành những viên Topaz xanh lam vô cùng rực rỡ, được ưu chuộng với nhiều tôn màu đậm nhạt khác nhau (Sky-Blue, Swiss-Blue, London-Blue). Việc xử lý ở quy mô công nghiệp nên số lượng rất lớn topaz xanh lam luôn tràn ngập trên thị trường khiến giá bán của chúng trở nên rất rẻ. Ngày nay, Topaz xanh do xử lý nhiều và phổ biến đến mức mà các cơ quan kiễm định thường bỏ qua tiêu chí này khi thẫm định Topaz (xem như 1 xử lý bắt buộc để tạo màu), cũng như người bán cứ tha hồ chào bán Topaz xanh "100% thiên nhiên bao kiễm định toàn vũ trụ..." Và gần như không ai còn tin là từng có 1 loại Topaz màu xanh lam tự nhiên từng tồn tại...
IMPERIAL TOPAZ (Topaz hoàng đế): đây là dòng topaz vô cũng xinh đẹp và quý hiếm có màu từ đỏ cherry đến hồng và cam hồng. Như một đẳng cấp hoàn toàn khác biệt, nếu người nào từng thấy tận mắt, sờ tận tay hoặc tuyệt vời hơn là sở hữu luôn cho mình 1 viên Imperial Topaz tự nhiên là vô cùng may mắn.
Nguồn: Tonlegem
Những bài viết liên quan:
