Mục lục
Tạo vân và hình ảnh trên bề mặt
Các bề mặt phẳng có thể được tạo vân chìm bằng cách sử dụng các mũi đục hoặc nạo. Có nhiều loại công cụ được dung cho kỹ thuật này. Ở đây chỉ trình bày phương pháp dùng búa và phương pháp cán tạo hình bề mặt.
- Nhẫn với hoa văn bề mặt.
- Các kiểu hoa văn và hình ảnh trên bề mặt kim loại.
Các vân được gia công bằng búa
Có nhiều loại đầu búa được dùng để tạo hoa văn trên bề mặt kim loại.
Hình thức hoa văn không chỉ phụ thuộc vào đầu búa mà còn phụ thuộc vào loại đe. Các loại đe thường dùng là đe thép, đe chì, túi cát. Tốc độ, chiều, và lực gõ búa là các yếu tố cần xem xét khi tạo hoa văn trên bề mặt kim loại.
- Gõ búa trên bề mặt kim loại đã ủ.
- Đĩa bạc sau khi gõ búa trên bề mặt.
Tạo hoa văn chìm bằng phương pháp cán
Bạn có thể tạo hoa văn chìm trên bề mặt kim loại bằng phương pháp cán với lực ép cao. Để tạo hoa văn từ các tấm kim loại cứng (chẳng hạn thép không gỉ, hợp kim Ag-Ni), bạn hãy đặt tấm bạc hoặc vàng lên trên và tấm đồng thau ở dưới để tấm kim loại cứng ở giữa không tiếp xúc với các trục cán. Bạn có thể sử dụng phương pháp này để tạo văn trên kim loại từ các vật liệu giấy, bìa, hoặc nhựa.
- Vật liệu có sẵn hoa văn phải được đặt giữa hai tấm đồng thau, do thép hoặc vật liệu cứng có thể làm hư hại trục cán.
- Bạn có thể dùng các miếng bìa nhỏ để cán trên bề mặt tấm bạc đã ủ.
- Các đoạn lưỡi cưa được cán giữa hai tấm bạc tạo thành hoa văn đặc biệt. Trước khi cán bạn cần ủ tấm bạc.
- Bạn có thể dùng các miếng bìa nhỏ để cán trên bề mặt tấm bạc đã ủ.
- Bề mặt kim loại được cán với tờ giấy.
- Lưới thép tạo thành các vết tròn trên bề mặt tấm bạc.
- Tấm nhôm với hoa văn tạo thành các vết lồi lõm trên bề mặt tấm bạc sau khi cán.
Tạo vân mịn
Vân mịn đã được thực hiện từ thời trung cổ ở Nga và bán đảo Scandinavia. Quá trình này tạo ra các vân trên bề mặt với các vết lồi lõm dạng song không đều thông qua phương pháp nung nóng và làm nguội kim loại. Quy trình sử dụng hợp kim Ag-Cu với mặt trên chứa nhiều Ag hơn lớp dưới, do đó lớp dưới chứa nhiều Cu hơn so với bề mặt. Sự khác biệt về nhiệt độ nóng chảy làm cho tấm hợp kim biến dạng khi được nung nóng, do hầu như chỉ có lớp trên và lớp dưới. Khi lớp dưới nguội dần, kim loại sẽ co lại và đẩy lớp CuO, tạo thành các vết lõm trên bề mặt, kết quả sẽ là vân mịn với các vết lồi lõm dạng song không đều.

Tấm kim loại với vân mịn, sử dụng chất ôxy hóa bạc để tăng độ tương phản.
Chuẩn bị tấm hợp kim
Để tạo mặt ngoài giàu Ag, bạn hãy nung nóng tấm hợp kim, giảm bớt lượng Cu trên bề mặt bằng dung dịch acid sulfuric nồng độ đến 33%. Việc loại bớt Cu trên bề mặt sẽ làm cho thành phần Ag có thể đạt đến gần 100%, do đó có nhiệt độ nóng chảy cao.
Bạn có thể nung nóng Ag bằng cách đặt tấm hợp kim trong lò 650oC khoảng 10 phút. Rửa sạch tấm này bằng dung dịch acid sulfuric và đánh bóng bề mặt. Bạn hãy thực hiện quy trình này khoảng 4 lần sao cho tấm kim loại có màu trắng đục, đó là dấu hiệu loại bỏ hầu hết Cu ở trên bề mặt. Bạn hãy dùng mỏ đốt, nung nóng nhẹ bề mặt cho đến khi xuất hiện lớp oxy hóa, sau đó hãy rửa lại trong dung dịch acid. Quy trình này cần được thực hiện khoảng 5 lần.
- 1. Bạn nên dùng tấm hợp kim với 82% Ag, chiều dày không dưới 0.5mm.
- 2. Để khử lớp ôxy hóa bề mặt, cần sử dụng acid có nồng độ cao hơn bình thường (đến 33%).
- 3. Để có vân mịn đồng đều, bạn có thể đặt các đinh ghim bằng thép lót giữa tấm kim loại và khối than củi. Các đinh ghim sẽ làm giảm bớt tốc độ cấp nhiệt, quá trình tạo vân sẽ ổn định hơn.
Nung nóng
Tạo vân mịn là quy trình đòi hỏi sự khéo tay, kết quả có thể khó kiểm soát, do đó bạn nên sử dụng tấm kim loại lớn hơn yêu cầu để có thể lựa chọn phần vân mịn thích hợp nhất trên bề mặt.
- 1. Khi tấm hợp kim đạt nhiệt độ cao, lớp dưới sẽ nóng chảy do có nhiệt độ nóng chảy thấp hơn so với bề mặt.
- 2. Khi nung nóng nên dùng ngọn lửa trung bình, và tăng dần ngọn lửa khi kim loại bắt đầu nóng chảy, đưa ngọn lửa dọc theo toàn bộ bề mặt tấm kim loại. Việc thay đổi nhiệt độ ngọn lửa sẽ làm thay đổi dáng vẻ hoa văn bề mặt.
- 3. Khi làm nguội, lớp dưới sẽ kết tinh tạo ra lực kéo đối với lớp bề mặt, từ đó sẽ có vân dạng sóng không đều. Sau khi tạo hoa văn, tấm kim loại rất khó hàn, bạn cần dùng rivet hoặc vít để tạo các mối liên kết nguội.
Nguồn: Kỹ thuật gia công kim hoàn
Những bài viết liên quan:
GIA CÔNG BỀ MẶT TRONG KIM HOÀN - PHẦN 1
GIA CÔNG BỀ MẶT TRONG KIM HOÀN - PHẦN 2
GIA CÔNG BỀ MẶT TRONG KIM HOÀN - PHẦN 3